Φήμη, Μυθιστόρημα σε εννέα ιστορίες, Ντάνιελ Κέλμαν, μτφρ. Κώστας Κοσμάς, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2009
Η απατηλή λάμψη της συνεχούς επικοινωνίας
Μία φορά κι έναν καιρό, κατά Αναγέννηση μεριά, μετά την πανούκλα, ο Λεονάρντο προσπάθησε να ορίσει την τέχνη. Και κωδικοποίησε την ουσία και τον προορισμό της στο τρίπτυχο ομορφιά-αλήθεια-δικαιοσύνη. Και πάλι κάποτε, πάλι με χρόνια και καιρούς, λίγο πριν ή λίγο μετά την πανούκλα της πλήρους και πλήρως διακεκομμένης επικοινωνίας των πάντων με τους πάντες, ο Άντυ, ένα άσχημο και ανέραστο παιδί επινόησε μιαν άλλη κωδικοποίηση για την τέχνη ανάγοντας τη φήμη, τη δόξα και το see and being seen, σε υποκατάστατο και προαπαιτούμενο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Και έκτοτε, ήρθαν τα μέσα συγκοινωνίας και επικοινωνίας που μίκρυναν τις αποστάσεις με έναν τρόπο δραματικό.
Από τη Γερμανία σήμερα, χώρα πού τόσο οι ιδεολογίες όσο και τα οικονομικά μοντέλα εναλλάχτηκαν κινούμενα στα άκρα, ο νεότατος Ντάνιελ Κέλμαν συνέλαβε και κατέγραψε τη δόνηση των καλωδίων πατώντας ανατριχιαστικά καλά στην πραγματικότητα. Οι εννέα ιστορίες της «Φήμης» – που τρέχει ως βιβλίο σαν την συνονόματή της έννοια πιο γρήγορα και πιο μπροστά από την εποχή και από τα γεγονότα – είναι ολοζώντανες αφού είναι βγαλμένες μέσα από τη σύγχρονη ζωή. Και εξίσου φορτισμένες με την παράλληλη σκέψη και τα συναισθήματα που δημιουργούνται απ΄ αυτή τη συνθήκη.
Επιβεβαιώνοντας πως κανένα μέσο δεν διαμορφώνει σε τέτοιο βαθμό το καλλιτεχνικό έργο, όπως και τα καθημερινά έργα και τις ημέρες του καθένα, όσο εκείνο το παντοδύναμο, που τα καθιστά όλα εμπορεύσιμα, τo μέσο επικοινωνίας.
Πίσω από την ψυχρή αφήγηση και παρατήρηση αρχίζει ένα θεαματικότατο στριπ-τιζ : H περσόνα του συγγραφέα, η περσόνα του αναγνώστη, η περσόνα του μπλόγκερ, η περσόνα του περιοδεύοντος στελέχους εταιρείας, της ακτιβίστριας, του ψεύτη, του κλέφτη προσωπικότητας, των αποφασισμένων να πεθάνουν με δικό τους τρόπο που διστάζουν, των αναποφάσιστων να ζήσουν που επιδιώκουν την αθανασία μέσω τρίτων. Όλα αποκαλύπτονται με το παράδοξο ότι δεν επικοινωνούν και δεν μαθαίνουν καμιά απόλυτη αλήθεια.
Συγγραφείς λοιπόν, που επινοούν ήρωες προκειμένου να ελέγχουν ανενόχλητοι τη ζωή κάποιων, έστω και χάρτινων όντων.
Αναγνώστες που προσπαθούν να βγουν από τη μιζέρια της καθημερινότητας, όχι απλά ταυτιζόμενοι, αλλά οραματιζόμενοι τον εαυτό τους σαν ήρωες των συγγραφέων.
Συγγραφείς που χάνουν την ταυτότητά τους μαζί με έναν αριθμό τηλεφώνου.
Ακτιβιστές που χάνουν το στίγμα τους όταν ομοίως χάνουν την επαφή και τη δικτύωση.
Αλλά και ιδέες που διαστρέφονται προς χάριν του αναγνωστικού κοινού.
Και νέου τύπου ψέματα που οικοδομούν ζωές διπλές, και τριπλές με βάση ή χωρίς τη βάση των κινητών, των εσεμές, των τζιπιές και των καλωδίων που τείνουν να γίνουν από αγωγοί της επικοινωνίας, οι ίδιοι οι παραγωγοί των μηνυμάτων, μόνο με την ύπαρξη ή την ανυπαρξία τους.
«Θα μείνω με τη reality στο χέρι : δουλειά και μάνα στο σπίτι και boss και ο αρχιμαλάκας ο Λομπενμάγιερ, και μοναδική διέξοδος κάτι φόρουμ σαν και τούτο. (Τουλάχιστον δεν είμαι τρολ σαν τον lordoftheflakes, ούτε και γκάου σαν τον icu_lop ή τον pray4us). Θα μείνω για πάντα με τον myself. Μονιμάς εδώ, σ’ αυτήν τη σελίδα, αλλά στην άλλη : never. Τίποτα αλλιώτικος κόσμος, μηδέν. Αύριο το πρωί, ξανά μανά δουλειά. Το δελτίο καιρού λέει κωλόκαιρος. Και καλός να ήτανε, χεστήκαμε. ‘Όλα τα ίδια μένουνε. ‘Ετσι κι αλλιώς σε άλλη ιστορία, το ξέρω πια, δεν πρόκειται να βρεθώ ποτέ».
Απόσπασμα, ενδεικτικό μεταξύ άλλων και της δεινότητας του μεταφραστή που μετέφερε από τα γερμανοenglish και τα blogοελληνικά σε μια γλώσσα που ρέει, σε σημείο να φαίνεται στον αναγνώστη ότι, τι πιο φυσικό (;) … πάντα μ΄ αυτή τη γλώσσα επικοινωνούσαμε!
Σε μια εποχή που η λέξη «πραγματικότητα», «σημαίνει τόσα πολλά, που δεν σημαίνει απολύτως τίποτα» ή που μας είναι άγνωστο πράγμα «οι ειδήσεις στο χαρτί, μόνο on line».
Συνθήκη ίσως άγνωστη ακόμα στον μέσο ‘Ελληνα, που το 1989 η ζωή του άλλαξε λόγω της… επέλασης της ιδιωτικής τηλεόρασης. Γνωστή ήδη σ΄ εκείνους που θα θυμούνται και θα αξιολογούν εκείνη τη χρονιά για την πτώση του τείχους και των τειχών της επικοινωνίας –ίσως και την ανέγερση κάποιων άλλων.
(είχε δημοσιευτεί στο ΒΑΚΧΙΚΟΝ στη στήλη Νέο της Εβδομάδας, φθινόπωρο 2009)
imarias 